Nâng cao chất lượng công tác trợ giúp pháp lý

Trợ giúp pháp lý (TGPL) là một chính sách lớn trong tổng thể các chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước. Qua đó góp phần thiết thực bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, nâng cao ý thức pháp luật và trình độ dân trí, lành mạnh hóa quan hệ xã hội... Để đáp ứng yêu cầu đó, thời gian qua, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh vận dụng đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác TGPL cho các đối tượng theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý.

Trợ giúp viên Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh tiếp công dân tại trụ sở

Đồng chí Hoàng Văn Trường, Giám đốc Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh cho biết, trung tâm hiện có 9 trợ giúp viên, ngoài ra trung tâm thực hiện ký hợp đồng với một số luật sư thuộc Đoàn Luật sư của tỉnh nhằm bảo đảm nguồn lực về con người, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Năm 2023, trung tâm tiếp nhận, thụ lý giải quyết 972 vụ, việc, trong đó tiếp nhận mới 408 vụ, việc. Đặt chất lượng, hiệu quả lên hàng đầu nên ngay từ đầu năm, trung tâm đã tham mưu  với Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng của tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện công tác phối hợp. Đồng thời, căn cứ chức năng, nhiệm vụ và số lượng vụ việc cần giải quyết, trung tâm chủ động xây dựng kế hoạch chi tiết, cụ thể, trong đó chú trọng công tác truyền thông, phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật cho Nhân dân; phân công trợ giúp viên tham gia trợ giúp cho các đối tượng bảo đảm đúng người, đúng việc. Trung tâm phân công trợ giúp viên bám nắm địa bàn, chủ động trong công tác phối hợp để đem lại hiệu quả tốt nhất trong công tác TGPL. Tính đến hết tháng 9/2023, trung tâm đã tổ chức 73 cuộc truyền thông tại các địa phương trong tỉnh với nội dung tuyên truyền về Luật Đất đai; Luật Hôn nhân và gia đình; Luật Phòng, chống ma túy; Luật Phòng, chống bạo lực gia đình; Luật Trẻ em; Luật phòng, chống mua bán người...; đẩy mạnh truyền thông, giới thiệu về Luật TGPL và các dịch vụ, đối tượng TGPL, thu hút trên 7.300 nghìn lượt người tham gia. Trong tổng số 972 vụ việc phải giải quyết, trung tâm đã thực hiện hoàn thành 773 vụ việc, trong đó tham gia tố tụng 405 vụ việc; đại diện ngoài tố tụng 6 vụ việc; tư vấn trực tiếp thông qua các cuộc truyền thông 336 vụ việc; thụ lý đơn, tư vấn tại trung tâm cho 26 trường hợp. Để có cái nhìn khách quan nhằm phát huy điểm mạnh, khắc phục hạn chế trong hoạt động TGPL, trung tâm duy trì việc xây dựng báo cáo trình Sở Tư pháp đánh giá, đồng thời thực hiện tự đánh giá thông qua quá trình thực hiện nhiệm vụ cũng như tiếp nhận phiếu đánh giá chất lượng dịch vụ TGPL từ đối tượng được trợ giúp hoặc thân nhân đối tượng được trợ giúp. Qua đó cho thấy, chất lượng các vụ việc do trung tâm thực hiện trợ giúp được cơ quan có thẩm quyền đánh giá đạt tốt trở lên; đối tượng được trợ giúp hoặc thân nhân đối tượng được trợ giúp hài lòng về chất lượng dịch vụ TGPL do trung tâm cung cấp.

Năng lực, trình độ của trợ giúp viên là một trong những yếu tố quyết định đến chất lượng, hiệu quả công tác TGPL. Trợ giúp viên Phạm Đức Lăng chia sẻ, mỗi trợ giúp viên phải không ngừng rèn luyện, nâng cao trình độ, kỹ năng để bảo vệ tốt nhất quyền, lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp. Trợ giúp viên Phạm Đức Lăng lấy dẫn chứng về một vụ việc TGPL được đánh giá đạt chất lượng tốt, đó là vụ án gây rối trật tự công cộng liên quan đến 2 nhóm học sinh Trường THPT Ngô Quyền và Trường THPT Tiên Lữ (Tiên Lữ) xảy ra ngày 17/3/2022. Trong vụ việc này, trợ giúp viên Phạm Đức Lăng được phân công bào chữa cho 2 bị can là An Hoàng G. và An Tiến M., thuộc đối tượng được TGPL (từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi). Quá trình giải quyết vụ án, trợ giúp viên tham gia cùng cơ quan cảnh sát điều tra tại các buổi hỏi cung, lấy lời khai của các bị can để củng cố chứng cứ, đồng thời về làm việc với gia đình các bị can, thu thập các tình tiết làm cơ sở để đề nghị  giảm nhẹ hình phạt, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho các bị can. Tại phiên tòa ngày 21/7/2023 do TAND huyện Tiên Lữ tổ chức, đại diện Viện KSND huyện Tiên Lữ đề nghị mức án cho bị can An Hoàng G. là 1 năm 9 tháng tù đến 2 năm tù, cho hưởng án treo; bị can An Tiến M. 1 năm 6 tháng tù đến 1 năm 9 tháng tù, cho hưởng án treo. Quá trình tranh luận, bào chữa tại tòa của trợ giúp viên bảo đảm căn cứ pháp lý, quy định của pháp luật và những tình tiết giảm nhẹ thuyết phục nên đề xuất của người bào chữa (trợ giúp viên) được hội đồng xét xử chấp thuận, tuyên mức án với An Hoàng G. 1 năm 9 tháng tù, cho hưởng án treo và An Tiến M. 1 năm 6 tháng tù, cho hưởng án treo.

Thời gian tới, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông, phổ biến pháp luật về TGPL và chính sách, pháp luật; không ngừng nâng cao chất lượng, đa dạng hóa các loại hình dịch vụ TGPL; khuyến khích, tạo điều kiện cho trợ giúp viên học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ, thường xuyên duy trì việc đề xuất đánh giá và tự đánh giá; nâng cao năng lực chuyên môn cho trợ giúp viên khi tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng, tư vấn... cho các đối tượng nhằm phát huy cao nhất hiệu quả chính sách, pháp luật về TGPL.